علت صدای زیاد ماشین ظرفشویی در هنگام کار و راه‌حل‌های رفع آن
ماشین ظرفشویی یکی از لوازم خانگی پرکاربرد و محبوب در آشپزخانه‌هاست که به‌صورت خودکار فرآیند شست‌وشوی ظروف را انجام می‌دهد.
به طور معمول، هنگام کار صدای خفیف آب، چرخش بازوها یا پاشش بخار طبیعی است.
اما اگر صدای دستگاه غیرعادی، زیاد یا آزاردهنده باشد، نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلی در یکی از بخش‌های مکانیکی یا الکتریکی ماشین است.
در این مقاله، به بررسی علل مختلف صدای زیاد ماشین ظرفشویی و روش‌های عیب‌یابی و رفع آن می‌پردازیم.
🔹 چرا ماشین ظرفشویی صدا می‌دهد؟
ماشین ظرفشویی از قطعات متحرک متعددی مانند پمپ، بازوی آب‌پاش، موتور و فن تشکیل شده است. هر کدام از این بخش‌ها ممکن است به دلایل مختلفی دچار خرابی یا گرفتگی شوند و در نتیجه صدای غیرطبیعی تولید کنند.
گاهی هم صدای زیاد، طبیعی است و نیازی به تعمیر ندارد. بنابراین قبل از هر اقدامی، باید نوع صدا و محل آن را شناسایی کنیم.
🔍 انواع صداهای ماشین ظرفشویی
نوع صدایی که از ماشین شنیده می‌شود، می‌تواند سرنخی از نوع مشکل باشد.
| نوع صدا | احتمال خرابی |
|---|---|
| صدای تق‌تق یا کوبیدن | برخورد بازو با ظروف یا خرابی پمپ تخلیه |
| صدای وزوز یا ناله | مشکل در موتور یا گیر کردن پروانه پمپ |
| صدای جیرجیر یا ساییده شدن | گیر کردن جسم خارجی بین پروانه‌ها یا یاتاقان‌ها |
| صدای سوت یا زوزه | خرابی پمپ گردش یا کمبود آب |
| صدای لرزش یا تکان شدید | نصب اشتباه دستگاه یا تراز نبودن پایه‌ها |
در ادامه هر یک از این دلایل را به تفکیک بررسی می‌کنیم.
🔧 دلایل اصلی صدای زیاد ماشین ظرفشویی و روش رفع آن
۱. برخورد بازوی آب‌پاش (Spray Arm) با ظروف
یکی از شایع‌ترین دلایل صدای تق‌تق در هنگام شست‌وشو، برخورد بازوهای چرخان آب‌پاش با ظروف بزرگ یا سبد داخلی است.
در ماشین‌های ظرفشویی، دو یا سه بازوی چرخان وظیفه پاشیدن آب روی ظروف را دارند. اگر ظروف بیش از حد بزرگ یا نادرست چیده شوند، مسیر چرخش بازوها مسدود می‌شود.
🔸 علائم:
- صدای تکراری “تق‌تق” در حین چرخش بازو
- ظروف پس از پایان شست‌وشو به خوبی تمیز نمی‌شوند
🔸 روش رفع:
- ظروف را به گونه‌ای بچینید که بازوهای پاشش آزادانه بچرخند.
- بازوها را با دست بچرخانید تا از عدم برخورد آن‌ها مطمئن شوید.
- در صورت شکستگی یا تاب برداشتن بازو، باید آن را تعویض کنید.
۲. گرفتگی یا خرابی پمپ تخلیه (Drain Pump)
پمپ تخلیه وظیفه خارج کردن آب کثیف از دستگاه را بر عهده دارد.
اگر پمپ دچار گرفتگی با تکه‌های غذا، شیشه یا زباله شود، صدای تق‌تق یا وزوز ایجاد می‌کند.
🔸 علائم:
- صدای خشن در مرحله تخلیه آب
- تخلیه ناقص یا توقف برنامه در مرحله پایانی
- وجود آب در کف دستگاه پس از پایان شست‌وشو
🔸 روش رفع:
- برق دستگاه را قطع کنید.
- فیلتر کف ظرفشویی را خارج کرده و ورودی پمپ را بررسی کنید.
- در صورت وجود تکه‌های غذا یا جسم خارجی، آن را تمیز کنید.
- اگر پمپ آسیب دیده یا سوخته باشد، باید تعویض شود.
۳. خرابی پمپ گردش آب (Wash Pump / Circulation Pump)
پمپ گردش مهم‌ترین قطعه در فرآیند شست‌وشو است و آب را با فشار به بازوهای پاشنده می‌فرستد.
اگر بلبرینگ‌ها یا پروانه‌های داخل پمپ آسیب دیده باشند، صداهای زوزه یا ساییده شدن شنیده می‌شود.
🔸 علائم:
- صدای مداوم و زیاد هنگام شست‌وشو
- کاهش فشار آب و تمیز نشدن ظروف
- توقف ناگهانی برنامه
🔸 روش رفع:
پمپ گردش قابل تعمیر نیست و معمولاً باید تعویض شود.
برای تعویض، باید پنل زیرین دستگاه باز شده و موتور همراه با پمپ جدید جایگزین گردد.
این کار بهتر است توسط تعمیرکار متخصص انجام شود.
۴. گیر کردن جسم خارجی در فیلتر یا پروانه‌ها
گاهی قطعات کوچک مانند تکه‌های شیشه، استخوان، دانه برنج یا پلاستیک وارد مسیر پمپ یا پروانه‌ها می‌شوند و باعث صدای ساییده شدن می‌گردند.
🔸 علائم:
- صدای جیرجیر یا ساییدگی فلز به فلز
- کاهش بازده شست‌وشو
- توقف ناگهانی بازوها
🔸 روش رفع:
- فیلتر کف را باز کنید.
- داخل پمپ را با چراغ قوه بررسی کنید.
- اجسام خارجی را با موچین یا پنس بیرون بیاورید.
- در صورت نیاز، پروانه را باز کرده و کامل تمیز کنید.
۵. خرابی موتور اصلی یا بلبرینگ آن
اگر صدای ماشین ظرفشویی بیشتر شبیه “غرغر” یا “ناله ممتد” است، احتمال خرابی موتور یا بلبرینگ آن زیاد است.
با گذشت زمان، بلبرینگ‌ها خشک یا ساییده می‌شوند و صدای زیاد تولید می‌کنند.
🔸 روش رفع:
- اگر صدای موتور در تمام مراحل وجود دارد، احتمال خرابی بلبرینگ بالاست.
- در این صورت، موتور باید تعویض شود زیرا تعمیر آن معمولاً مقرون‌به‌صرفه نیست.
۶. تراز نبودن ماشین ظرفشویی
یکی از دلایل ساده اما نادیده گرفته‌شده، تراز نبودن پایه‌های ماشین ظرفشویی است.
اگر دستگاه روی سطح ناهموار نصب شود یا پایه‌ها تنظیم نباشند، در هنگام کار لرزش و صدای زیاد ایجاد می‌شود.
🔸 روش رفع:
- دستگاه را کمی جلو بکشید.
- با استفاده از تراز، وضعیت سطح بالای دستگاه را بررسی کنید.
- پایه‌های زیرین را طوری تنظیم کنید که ماشین کاملاً افقی بایستد.
- در صورت نیاز، زیر پایه‌ها پد ضد لرزش قرار دهید.
۷. نصب نادرست ماشین ظرفشویی
در صورتی که نصب اولیه به درستی انجام نشده باشد، مثلاً شلنگ‌ها یا اتصالات فلزی به بدنه تماس داشته باشند، در زمان کار صدای ضربه و لرزش ایجاد می‌شود.
🔸 روش رفع:
- بررسی کنید که شلنگ تخلیه یا ورودی با بدنه تماس نداشته باشد.
- از پایه‌های ضد لرزش یا بست پلاستیکی برای ثابت نگه داشتن شلنگ‌ها استفاده کنید.
۸. خرابی فن خشک‌کن (Dryer Fan)
در مدل‌هایی که دارای سیستم خشک‌کن هستند، فن مخصوصی برای خارج کردن بخار تعبیه شده است.
اگر این فن خراب یا کثیف شود، صدای جیرجیر یا وزوز هنگام خشک کردن ظروف شنیده می‌شود.
🔸 روش رفع:
فن را باز کرده، تمیز کنید و در صورت خرابی پره یا موتور، آن را تعویض کنید.
۹. رسوب یا جرم در بازوهای پاشنده
با گذشت زمان، ذرات مواد شوینده و املاح آب در سوراخ‌های بازوهای پاشنده جمع می‌شوند.
این رسوبات باعث می‌شوند آب به‌صورت نامنظم پاشیده شود و صدای تق‌تق تولید گردد.
🔸 روش رفع:
- بازوهای پاشنده را جدا کرده و در محلول سرکه و آب گرم بخیسانید.
- سوراخ‌ها را با خلال دندان یا سوزن تمیز کنید.
- آن‌ها را خشک کرده و مجدداً نصب کنید.
۱۰. مشکل در شناور آب (Float Switch)
شناور سطح آب وظیفه کنترل ارتفاع آب در دستگاه را دارد.
اگر گیر کند یا در جای خود درست حرکت نکند، پمپ تخلیه بیش از حد کار می‌کند و صدای غیرطبیعی ایجاد می‌شود.
🔸 روش رفع:
- فیلتر را باز کنید و حرکت آزاد شناور را بررسی کنید.
- در صورت گیر کردن، آن را تمیز کنید تا به‌راحتی بالا و پایین رود.
🧰 چگونه صدای ماشین ظرفشویی را در خانه کاهش دهیم؟
گاهی صدای زیاد ماشین ناشی از خرابی نیست، بلکه می‌توان با چند نکته ساده آن را کاهش داد:
- از برنامه شست‌وشوی شبانه یا بی‌صدا (Silent Mode) استفاده کنید.
- ظروف بزرگ را در جای مناسب بچینید تا مانع حرکت بازوها نشوند.
- ماشین را در ساعت‌های با فشار برق ثابت (مثلاً بعد از نیمه‌شب) روشن کنید.
- ماشین را روی سطح صاف و مستحکم نصب کنید.
- از پدهای ضد لرزش یا فوم عایق صدا زیر بدنه استفاده کنید.
⚠️ چه زمانی باید با تعمیرکار تماس بگیریم؟
در برخی موارد، صدا نشانه‌ی خرابی جدی است و باید دستگاه توسط متخصص بررسی شود.
در شرایط زیر بهتر است از تعمیرکار کمک بگیرید:
- صدای موتور بیش از حد زیاد و مداوم است
- دستگاه در مرحله تخلیه یا خشک‌کن متوقف می‌شود
- صدای جرقه یا بوی سوختگی احساس می‌شود
- فیلتر و بازوها را تمیز کرده‌اید اما صدا همچنان باقی است
تعمیرکار می‌تواند با بررسی پمپ گردش، موتور، فن و بلبرینگ‌ها منبع اصلی صدا را شناسایی کند.
💡 نکات نگهداری برای جلوگیری از صدای زیاد
پیشگیری از ایجاد صدا در ماشین ظرفشویی کار سختی نیست. کافی است چند نکته ساده را رعایت کنید:
- تمیز کردن منظم فیلترها و پمپ تخلیه (هر دو هفته یک بار)
- استفاده از جرم‌گیر مخصوص ظرفشویی هر دو ماه یک بار
- چیدمان صحیح ظروف و جلوگیری از تماس آن‌ها با بازوهای پاشنده
- بررسی شلنگ‌ها و بست‌ها پس از هر بار جابه‌جایی دستگاه
- سرویس دوره‌ای سالانه توسط تعمیرکار متخصص
🔚 جمع‌بندی
صدای زیاد در ماشین ظرفشویی ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ از برخورد بازو با ظروف گرفته تا خرابی پمپ یا موتور.
گاهی این صداها بی‌خطر هستند و تنها با تنظیم ظروف یا تمیز کردن فیلتر رفع می‌شوند، اما در برخی موارد نیاز به تعمیر تخصصی دارند.
برای افزایش عمر دستگاه و جلوگیری از بروز صداهای غیرعادی:
- به‌صورت منظم دستگاه را سرویس کنید،
- از مواد شوینده مناسب استفاده نمایید،
- و در صورت مشاهده هرگونه صدای غیرمعمول، سریعاً عیب‌یابی را آغاز کنید.
با رعایت این نکات، ماشین ظرفشویی شما همیشه بی‌صدا، بهینه و کارآمد عمل خواهد کرد.
